گزاره های مسئله(هدف ها،فرضیه ها و سوال های تحقیق)و نحوه بیان آن ها

برای دستیابی به گزاره های مسئله از جمله فرضیه ها یا سوال های تحقیق پژوهشگر باید ابتدا به برسی پیشینه تحقیق بپردازد
پژوهشگر بابررسی مطالعات قبلی بهنقاط قوت و ضعف ان ها پی می برد و با توجه به آن گزاره های تحقیق خود را مشخص می کند.
گزاره مسئله از موضوع تحقیق خاص تر است و دامنه ی مسئله تحقیق را محدود می نماید و گزاره مسئله محقق را در تدوین طرح و گزارش تحقیق هدایت می کند.

براي محدود کردن یک موضوع به یک مسئله خاص اقدامات زیر توصیه می شود:

1. بررسی منابع دست دوم
2. تماس با استفاده کنندگان احتمالی نتایج تحقیق به منظور تصریح نیاز ها
3. گفتگو با کسانی که در زمینه ی مورد نظر تخصص داشته یا دارای تجربه و اطلاعات خاص می باشند.

هدف های تحقیق

پژوهشگر قصد خود را به صورت عملیاتی که از طریق مشاهده های عینی قابل دستیابی است بیان می کند.
بعضی اوقات محقق به جای طرح سوال یا فرضیه فقط به بیان هدف می پردازد.)این امر معمولا در تحقیقات کیفی به چشم می خورد.(
هدف کلی را به هدف های جزیی می توان تبدیل کرد تا امکان بررسی مسئله فراهم شود.

سوال های تحقیق

مسئله تحقیق در مطالعات کیفی و کمی می تواند به صورت سوال مطرح شود.
شکل سوالی بیان مسئله غالبا ترجیح داده می شود،زیرا ساده و مستقیم است.

سوالات تحقیق سه دسته اند:

1. توصیفی
2. رابطه اي
3. تفاوتي

سوال های توصیفی

در این گونه سوال ها معمولا از کلمات (چه مي باشد) و (چيست) و (چگونه) استفاده مي شود.
بعضی اوقات گزاره های مسئله این عبارات را در بر ندارد ولی به طور ضمنی این عبارات از آن ها استنباط می شود.
در مطالعه ی پدیده های پیچیده از سوالات توصیفی بسیاری می توان استفاده کرد.

سوال های رابطه ای

در این گونه سوال ها چگونگی رابطه ی دو یا چند متغیر مورد نظر قرار می گیرد.

سوال های تفاوتی

این سوال ها با تفاوت سطوح متغیر ها سر و کار دارد.

لازم به تذکر است که سوال های تحقیق به صورت جهت دار بیان نمی شود.

فرضیه های تحقیق

فرضیه حدس درباره رابطه دو یا چند متغیر است.
فرضیه ها به صورت جمله خبری بیان می شوند و نشانگر نتایج مورد انتظار است. مثلا، این جمله که “بین مفهوم خود و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت وجود دارد” یک فرضیه است.
آزمودن تجربی فرضیه هنگامی امکان دارد که بتوان متغیرها را دستکاری، رده بندی و اندازه گیری کرد.( اگر هيچ يك از اين حالات امكان نداشته باشد براي تحليل كمي فرضيه هيچ روشي موجود نخواهد بود

یک فرضیه هیچگاه اثبات و یا ابطال نمی شود، بلکه بر اساس داده های به دست آمده فقط تأیید یا رد می شود.
فرضیه ها به طور منطقی محتمل اند و شواهدی که به شکل تجربی به دست می آیند باعث قبول یا رد آن توسط محقق می شوند.

منطق زیربنایی فرضیه ها

فرضیه ها بر چه اساسی تبیین می شوند؟

1. مفاهیم و یا نظریه های مرتبط با مسئله
2. مشاهده های تجربی ناشی از تحقیقات قبلی

بیان فرضیه ها به طور کلی به صورت اگر a پس b مي باشد

مثال “هدف این بررسی مطالعه اثرات تقویت کلامی معلم روی رفتار کلاسی شاگردان است. ”

». اگر معلم شاگردان را برای عملکردهای مطلوب کلاسی تقویت کند رفتار شاگردان بهبود می یابد «

فرضیه تحقیق و فرض آماری

فرضیه تحقیق ترجیحا جهت دار است، یعنی رابطه مشخصی را بین دو یا چند متغیر بیان می کند. این رابطه می تواند به گونه های مختلف باشد. مثال های زیر نمونه هایی از این گونه ها است:

همبستگی مثبت وجود دارد. B و A 1 – 1 بین متغیرهای

در صورتی که محقق با توجه به پیشینه تحقیق نتواند جهت خاصی را برای یافته های خود پیش بینی نماید، به بیان سؤال ویژه تحقیق می پردازد

منطق استنباط آماری بدین گونه است که ما هیچگاه نمی توانیم درست بودن یک فرض آماری را ثابت کنیم، بلکه می توانیم درست بودن آن را بر اساس داده های در دسترس رد کرده یا تأیید کنیم. در واقع اگر محقق فرض صفر را رد کند. فرضیه تحقیق خود را قبول کرده است.

معیارهای ارزیابی مسئله و گزاره های تحقیق

برای ارزیابی مسئله تحقیق و گزاره های آن باید به سؤالات زیر پاسخ داد:

• آیا زمینه، دامنه و ویژگی های مسئله به صورت تجربی بر اساس چارچوب نظری بیان می شود؟
• آیا این عبارت دامنه مطالعه را محدود می کند؟
• آیا بیان مسئله قلمرو علمی مسئله را تعیین می کند؟
• آیا اهمیت موضوع بر حسب یک یا چند مورد از معیارهای زیر مطرح می شود؟
  • الف( دستیابی به روش جدیدی برای انجام کارها
  • ب( تدوین نظریه
  • ج( تعمیم پذیرتر و گسترش یافتن دانش یا نظریه
  • د( پاسخگویی به مشکلات جامعه
• آیا گزاره های تحقیق )هدف های خاص، سؤالات یا فرضیه های تحقیق( با توجه به ابعاد مسئله تدوین می شوند؟
• آیا گزاره های تحقیق نشان می دهد که چگونه تحقیق انجام می شود؟
• آیا تغییرات پژوهشی مشخص است؟
• آیا عملیات عملیاتی امکان پذیر است؟

سازه، مفهوم و ساختار

مفهوم، تجریدی از رویدادهای قابل مشاهده است که معرف شباهت ها با جنبه های مشترک میان آن ها است. مفاهیم واژه هایی انتزاعی است که برای توضیح دادن و یا معنا دادن به تجربیاتمان از آنها استفاده می کنیم.
برای مثال پیشرفت تحصیلی مفهومی است که می تواند آن را از طریق عملکرد )نمره های کلاسی( دانش آموزان در دروس مختلف مشاهده کرد.
سازه: برخی واژه ها مثل انگیزش، هوش، مفهوم خود، اضطراب، قابلیت اجتماعی و… به صورت مستقیم دیده نمی شوند. این مفاهیم پیچیده کژه در
یک سازه است زیرا » قابلیت اجتماعی « . سطح بالایی از تجرید )انتزاع( قرار دارند، سازه نامیده می شوند. سازه ها غالبا از نظریه ها مشتق می گردند از یک سو به مهارت های اجتماعی، شناختی و عاطفی و از سوی دیگر به فرایند اجتماعی شدن و تجربه های اجتماعی در روابط میان فژردی اشژاره دارد. مشاهده قابلیت اجتماعی تنها با ایجاد شرایط خاص و با کمک متغیرها امکان پذیر می گردد.
متغیر عبارت است از ویژگی واحد مورد مشاهده. متغیر کمیتی است که می تواند از واحدی به واحد دیگر یا از یک شرایط مشاهده به شرایط دیگر
مقادیر مختلفی را اختیار کنند. به بیان دقیق تر، متغیر نمادی است که اعداد یا ارزش ها به آن منتسب می شود.
برای مثال نمرات حاصله از آزمون پیشرفت تحصیلی یک متغیر است، زیرا از فردی به فرد دیگژر متفژاوت بژوده و یژا حژداقل تمژام افژراد نمژره یکسانی از آن به دست نمی آورند.